Dyfarnu Cymrodoriaeth er Anrhydedd i Zita Holbourne i gydnabod gwasanaethau i hawliau dynol, cydraddoldeb, rhyddid a chyfiawnder

Heddiw (11 Gorffennaf) dyfarnwyd Cymrodoriaeth er Anrhydedd i Zita Holbourne yn ystod seremonïau graddio haf Y Drindod Dewi Sant yn Arena Abertawe.

Mae Zita wedi ennill gwobrau, yn ymgyrchydd undeb llafur, cymunedol a hawliau dynol ac yn actifydd, artist gweledol, curadur, bardd, awdur a lleisydd poblogaidd. Astudiodd gelf a dylunio graffeg yng Ngholeg Argraffu Llundain ac Ysgol Gelf Watford. Mae gan Zita dros 30 mlynedd o brofiad yn gweithio yn y celfyddydau gan gynnwys fel dylunydd graffeg, darlunydd ac artist colur ac mae’n arddangos mewn amrywiaeth o ddigwyddiadau diwylliannol, cymunedol a gwleidyddol.

Y tu allan i’w gweithgareddau creadigol mae Zita wedi gweithio ym maes cyfraith cyflogaeth a hawliau, cysylltiadau diwydiannol ac mae wedi bod yn uwch ymgyrchydd masnach ers 25 mlynedd. Mae Zita wedi curadu arddangosfeydd celf gwleidyddol a diwylliannol i herio hiliaeth, gwahaniaethu ehangach, anghyfiawnder ac i hyrwyddo cydraddoldeb, cyfiawnder, hawliau a rhyddid.

Yn y seremoni heddiw, cafodd ei hanrhydeddu i gydnabod ei gwasanaeth i hawliau dynol, cydraddoldeb, rhyddid a chyfiawnder cymdeithasol. Yn cyflwyno Zita Holbourne i’r gynulleidfa roedd yr Athro Ian Walsh, Profost Abertawe PCYDDS. Dwedodd ef:

“Heddiw, mae’n bleser gan Brifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant ychwanegu cydnabyddiaeth bellach o gyfraniad personol Zita at ymgyrchoedd dros Gydraddoldeb, Rhyddid, Cyfiawnder a Hawliau Dynol trwy gelf, barddoniaeth, cerddoriaeth, y gair ysgrifenedig a llafar ac actifiaeth gyda dyfarniad Cymrodoriaeth er Anrhydedd.

“Mae Zita Holbourne yn undebwr llafur arobryn, yn ymgyrchydd ac yn ymgyrchydd cymunedol a hawliau dynol, yn awdur, artist gweledol, curadur, bardd, lleisydd ac awdur, ac yn Gymrawd o Gymdeithas Frenhinol y Celfyddydau ac yn aelod o’r Gymdeithas Hanes Frenhinol.

“Mae gwaith Zita a’i hymrwymiad i hawliau dynol, celf, diwylliant a chydraddoldeb yn wirioneddol ryngwladol. Mae hi’n gweithio ar draws Ewrop a thu hwnt i ymgyrchu dros hawliau ymfudwyr a ffoaduriaid ac yn erbyn hiliaeth a mathau eraill o wahaniaethu.

“Mae’n arbennig o bryderus i dynnu sylw at y cysylltiadau rhwng newid hinsawdd, mudo, ffoaduriaid, a hiliaeth, a siaradodd yn COP21 ym Mharis a Chynhadledd Hinsawdd Bandung yn Nairobi yn 2022.

“Mae Zita hefyd wedi ymrwymo i ddarparu cymorth dyngarol uniongyrchol. Ers sawl blwyddyn mae hi wedi cydlynu confois a theithiau cymorth dyngarol rheolaidd (bob deufis), mewn undod â phobl sy’n ffoaduriaid yn Ffrainc ac wedi codi miloedd o bunnoedd drwy fentrau codi arian i gefnogi’r gwaith hwn.

“Os nad oedd ei hymgyrchu a’i gweithrediaeth yn ddigon, mae Zita wedi adeiladu gyrfa ryngwladol fel artist gweledol a lleisiol ac fel awdur a chydag allbwn creadigol mor doreithiog ac ymrwymiad i wasanaeth nid yw’n syndod bod Zita wedi’i chydnabod â nifer o wobrau.”

Wrth dderbyn y wobr, ychwanegodd Zita Hollbourne:

“Mae’n wych bod yma ac mae’n gymaint o anrhydedd derbyn y wobr hon gan y Brifysgol hon. Rwy’n falch iawn o fy nhreftadaeth a’m gwreiddiau Cymreig felly mae’n arbennig iawn i’w derbyn yma ac i fod yma yng Nghymru.

“Mae’n fraint bod yma gyda’r holl bobl sy’n graddio heddiw a dymunaf y gorau i chi ar eich taith.  Yr hyn a ddywedaf wrthych yw, os bydd eich llwybr yn cymryd cyfeiriad gwahanol, os bydd yn rhaid ichi gymryd egwyl, os bydd yn rhaid ichi fynd yn arafach nag a fwriadwyd, peidiwch â bod yn galed arnoch eich hun. Byddwch yn garedig â chi’ch hun ac ymddiriedwch yn eich greddf, ymddiriedwch yn eich perfedd, dilynwch eich breuddwydion, dilynwch eich dyheadau, a pheidiwch â gadael i neb ddweud wrthych na allwch ei wneud.

“Nid yw bywyd yn ffyrdd hawdd. Weithiau rydyn ni’n baglu ac weithiau rydyn ni’n cwympo ond does dim ots am hynny. Mae’r cyfan yn rhan o fywyd ac mae’r cyfan yn rhan o ddysgu. Y cyfan sydd angen i ni allu ei wneud yw llwch ein hunain, sefyll i fyny, sefyll yn uchel, sefyll yn falch a cheisio eto.

“Unwaith eto, hoffwn ddiolch i’r brifysgol am y wobr hon. Gyda’n gilydd, gobeithio y bydd ein taith wrth symud ymlaen, a’n dyfodol yn un gref ac y gallaf gyfrannu at ddyfodol y brifysgol a chyfoethogi profiad y brifysgol gyda fy mhrofiad. Dydw i ddim eisiau derbyn y wobr a gadael. Rwyf am fod yn rhan o’r teulu hwn wrth symud ymlaen. Diolch yn fawr am fy nghroesawu yma, diolch yn fawr am wrando arna i a diolch yn fawr iawn am y wobr hon.”

Gwybodaeth Bellach

Arwel Lloyd

Prif Swyddog Cyfathrebu a Chysylltiadau Cyhoeddus     
Cyfathrebu Corfforaethol a Chysylltiadau Cyhoeddus     
E-bost: arwel.lloyd@pcydds.ac.uk  
Ffôn: 07384 467076