Dyfarnu Doethuriaeth er Anrhydedd i gyd-sylfaenydd Sefydliad Heddwch Guerrand-Hermes

Dyfarnwyd gradd Doethur er Anrhydedd mewn Llenyddiaeth i Mr Sharif István Horthy, cyd-sylfaenydd Sefydliad Heddwch Guerrand-Hermes yn ystod Seremoni Raddio a gynhaliwyd ar gampws Llambed y Drindod Dewi Sant heddiw (7/7/23).

Cyflwynwyd y wobr i gydnabod ei gyfraniad eithriadol i wasanaeth cyhoeddus rhyngwladol ac am ei weledigaeth o heddwch, ei arweinyddiaeth wrth hyrwyddo dulliau arloesol o ymdrin â phrosesau cymdeithasol-economaidd a gwleidyddol heddychlon, a thrawsnewid byd-eang.

Mae Sefydliad y Ddynoliaeth Fyd-eang dros Heddwch y Brifysgol, a sefydlwyd yn 2021, yn fenter ar y cyd rhwng PCYDDS a Sefydliad Heddwch Guerrand-Hermes.

Wedi’i eni ym 1941 ym Mhalas Brenhinol Hwngari yn Budapest, roedd Istvan Horthy yn unig fab i Ddirprwy Rhaglyw Hwngari, ac yn ŵyr i’r Llyngesydd Miklós Horthy a wasanaethodd fel Rhaglyw Hwngari o 1920 i 1944.

Yn un a hanner mlwydd oed, collodd Istvan ei dad a laddwyd ar y Ffrynt Dwyreiniol yn ystod yr Ail Ryfel Byd, ac yn 3 oed, ynghyd â’i fam a’i nain a’i nain, arestiwyd y teulu a’u cadw yn y carchar Natsïaidd yn yr Almaen .

Ar ôl y Rhyfel, treuliodd Istvan ei flynyddoedd ffurfiannol ym Mhortiwgal, a mynychodd Ysgol Gordonstoun yn yr Alban. Yna darllenodd ffiseg yn Rhydychen, astudiodd Beirianneg Sifil yng Ngholeg Imperial Llundain, ac aeth ymlaen i weithio fel pensaer ac ymgynghorydd busnes yn Ewrop, Asia a Gogledd America.

Wrth gyflwyno Mr Horthy i’r gynulleidfa, dywedodd yr Athro Scherto Gill, Cyfarwyddwr Sefydliad Dynoliaeth Fyd-eang dros Heddwch y Brifysgol:

“Bob amser yn un i chwilio am ystyr dyfnaf, yn 25 oed, cofleidiodd Istvan Islam, a dyna pam yr enw cyntaf newydd Sharif. Daeth hefyd yn rhan o fudiad rhyng-ffydd byd-eang a chychwyn ar daith ysbrydol.

“Ysgogodd dyfnder ei arferion ysbrydol a’i arsylwi ar annynolrwydd dyn i’w gyd-ddyn Sharif i ganolbwyntio ar ddeall heddwch. Mae heddwch, meddai, yn gysyniad dynol, yn brofiad ysbrydol, ac mae heddwch gwirioneddol yn deillio ac yn ymledu o’n dynoliaeth.

“Felly, mae meithrin rhinweddau dynol wedi dod yn genhadaeth gydol oes Sharif”.

Wrth dderbyn ei Ddoethuriaeth er Anrhydedd, dywedodd Dr Horthy:

“Dyma fy ail ymweliad â’ch prifysgol ac mae’r teimlad o gymuned a chariad yr wyf wedi’i synhwyro yn eich plith i gyd, nad yw mor gyffredin mewn mannau dysgu, wedi fy nghyffwrdd yn ddwfn bron cymaint â’r anrhydedd yr ydych yn ei roi i mi heddiw.

“Rwyf am ddiolch o ddifri yn y drefn honno i Dduw, yr Is-Ganghellor Yr Athro Medwin Hughes a phob un ohonoch am ein croesawu ni a’n sylfaen i’ch prifysgol. Gyda’n gilydd gallwn wneud gwahaniaeth gwirioneddol. Credaf y gallwn ail-weld y posibilrwydd o fyw gyda’n gilydd yn y byd dynol lle mae bodau dynol yn caru ac yn parchu ei gilydd ac yn gweithio i adeiladu ffyniant a hapusrwydd i bawb.”

Yn y 1990au cynnar, cyd-sefydlodd Sharif Horthy Sefydliad Heddwch Guerrand-Hermes i annog dimensiwn ysbrydol heddwch a’i ymadroddion bydol.

Yn 2001, ar ôl mynychu Cynhadledd y Byd y Cenhedloedd Unedig yn erbyn Hiliaeth, Gwahaniaethu ar sail hil, senoffobia ac anoddefiad cysylltiedig yn Durban, ac ar ôl tystio’r angen dwys i gymunedau wella clwyfau’r gorffennol, a sicrhau lles, llywiodd y Sefydliad yn bendant i gyfeiriad newydd, sef o sefydliad dyngarol i felin drafod heddwch byd-eang.

Parhaodd yr Athro Gill:

“Hwyluswyd y felin drafod gan Sharif, a daeth â meddylwyr, ysgolheigion, ymchwilwyr ac ymarferwyr at ei gilydd ar gyfer deialog a myfyrdod estynedig i nodi cwestiynau strategol ac archwilio’r patrymau newydd sydd eu hangen ar yr adeg hon yn hanes y ddynioliaeth.

“Mae’r ymholiadau hyn wedi helpu i egluro pedair blaenoriaeth o waith y Sefydliad, gan gynnwys: iachâd ar y cyd, economi gyfiawn sy’n canolbwyntio ar les, llywodraethu cydweithredol cyfranogol, ac addysg sy’n canolbwyntio ar y ddynoliaeth. Gyda’i gilydd, mae’r rhain yn cyfrannu at hyrwyddo heddwch cadarnhaol gwirioneddol ac adfer cyfanrwydd ein bod, a harmoni yn ein byd.

“Dros dri degawd, bu Sharif yn cyfarwyddo gwaith y sylfaen mewn gwahanol rolau, yn gyntaf fel Llywydd, yna Is-Gadeirydd, a nawr Cadeirydd y Bwrdd.

“O dan ei arweinyddiaeth, mae’r Sefydliad wedi bod yn gwasanaethu llawer o gymunedau ledled y byd, gan gynnwys bod yn bresenoldeb cyson mewn rhai cymdeithasau, gan gynnwys Libanus, Indonesia, India, Hwngari a Cholombia.

“Fel arweinydd, mae Sharif bob amser wedi pwysleisio pwysigrwydd cyd-greu a chydweithio. Gall y sylfaen gyrraedd cymaint o gymunedau yn union oherwydd y partneriaethau cryf ag asiantaethau’r Cenhedloedd Unedig, llywodraethau lleol, dyngarwch, sefydliadau llawr gwlad a chymunedau ysbrydol.”

Yn ogystal, mae Sharif Horthy yn ysgogydd nifer o brosiectau arwyddocaol, gan gynnwys Ysgol Newydd Lewes yn Lloegr a oedd yn cynnig profiad o addysg ddynol-ganolog i blant oed cynradd; Amgueddfa Crefyddau’r Byd yn Birmingham, a phrosiect hanes bywyd yn Hwngari. Mae’n parhau i gefnogi mentrau rhyng-ffydd byd-eang, megis y Fforwm Tair Ffydd, Fforwm Ysbryd y Ddynoliaeth, a Fforwm Rhyng-ffydd G20.

Ddwy flynedd yn ôl, wedi’i hysbrydoli gan ymrwymiad Cymru i lesiant cenedlaethau’r dyfodol, cysylltodd Sharif â Phrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant gyda’r bwriad o gyd-greu sefydliad ymchwil. Daeth i Lambed ar Ddiwrnod y Sylfaenwyr yn 2021, a chyd-sefydlodd, gyda’r Brifysgol hon, Sefydliad y Ddynoliaeth Fyd-eang dros Heddwch. Mae’r Sefydliad yn bwrw ymlaen â nifer o raglenni mawr ac mae wedi’i gwreiddio yn amgylchedd ymchwil ac addysgu rhagorol y Brifysgol hon. Gyda synergeddau o’r fath, ac yn cael ei oruchwylio gan Sharif ac arweinwyr y Brifysgol, mae’r Sefydliad yn ceisio cymryd rhan mewn ymchwil flaengar sy’n anelu at wybodaeth newydd, arferion arloesol, newid polisi, a thrawsnewid cymunedol.

Mae enghreifftiau o waith y sefydliad yn cynnwys:

• lansio rhaglen ddeialog rhwng cenedlaethau UNESCO mewn cymunedau ar bedwar cyfandir i adfer doethineb diwylliannol a chyfoethogi adnoddau seiliedig ar le ar gyfer gwydnwch, iachâd, cyfiawnder a lles;
• cefnogi ymchwil a arweinir gan bobl ifanc i gyd-greu rhaglen arweinwyr y dyfodol UNESCO;
• datblygu Briff Polisi Addysg Fforwm Rhyng-ffydd G20 ar adeiladu ecosystem addysgol ar gyfer meithrin llesiant cyfannol plant a phobl ifanc;
• lansio’r MA mewn Astudiaethau Heddwch

Gwybodaeth Bellach

Arwel Lloyd

Prif Swyddog Cyfathrebu a Chysylltiadau Cyhoeddus     
Cyfathrebu Corfforaethol a Chysylltiadau Cyhoeddus     
E-bost: arwel.lloyd@pcydds.ac.uk  
Ffôn: 07384 467076