Yr Athro Martin Bates o PCYDDS yn Ymuno â Phrosiect Taith Ryngwladol ar Dreftadaeth Ddigidol yn Tanzania

Mae Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant (UWTSD) yn falch o gyhoeddi bod yr Athro Martin Bates wedi cymryd rhan mewn alldaith ryngwladol nodedig.

Daeth y gwahoddiad gan Brifysgol Dar es Salaam a Phrifysgol St. Andrews, lle bu’r Athro Bates yn cydweithio ar brosiect treftadaeth ddigidol arloesol yng nghanolbarth Tanzania.

Fel rhan o weithredu prosiect a ariannwyd gan Gronfa Diogelu Diwylliant (CFP) y Cyngor Prydeinig, bu Prifysgol Dar es Salaam a Phrifysgol St. Andrews yn cynnal gwaith maes ar y cyd mewn dau safle archeolegol pwysig, sef Laetoli a Winde. Cynhaliwyd y gwaith maes o 24ain Mehefin i 7fed Gorffennaf 2024, gan ddarparu hyfforddiant ymarferol i staff a myfyrwyr ym Mhrifysgol Dar es Salaam ar gasglu a dogfennu safleoedd treftadaeth yn ddigidol fel mesurau i liniaru effeithiau newid hinsawdd.

Nod y prosiect oedd dogfennu a chadw’r hanes archeolegol cyfoethog yn y rhanbarth, sy’n wynebu bygythiadau sylweddol gan newid hinsawdd. Cynigiodd yr Athro Bates, arbenigwr mewn geoarcheoleg, ei arbenigedd i’r fenter hanfodol hon. Nododd y difrod mawr a wneir gan lifogydd yn ystod y tymor gwlyb ar safleoedd archeolegol Tanzania, gan gymharu’r heriau a wynebir gan godi lefel y môr ar safleoedd tebyg yn y DU.

“Roedd cael fy ngwahodd i weithio ar y prosiect hwn yn anrhydedd enfawr,” meddai’r Athro Bates. “Un o’r pethau a ddaeth yn amlwg wrth weithio yno oedd effaith newid hinsawdd. Mae llifogydd yn ystod y tymor gwlyb yr un mor ddinistriol i’r cofnod archeolegol yng nghanolbarth Tanzania ag y mae codi lefel y môr i’n cofnod ni yn y DU.”

Roedd natur gydweithredol y prosiect yn gonglfaen i’w lwyddiant. Drwy rannu gwybodaeth ymysg y gwahanol bartneriaid, gallai’r tîm ddehongli’r cofnod archeolegol mewn ffyrdd amrywiol a chyfoethog. Roedd y dull hwn yn cael ei arddangos gan yr astudiaeth o olion traed hominid hynafol yn Laetoli, a oedd yn darparu mewnwelediadau i sut mae grwpiau gwahanol yn deall ac yn gwerthfawrogi eu treftadaeth.

“Mae rhannu gwybodaeth rhwng y gwahanol bartneriaid ar y prosiect yn dangos sut y gellir dehongli cofnod y gorffennol, er enghraifft, yr olion traed hominid hynafol yn Laetoli, mewn ffyrdd gwahanol gan wahanol grwpiau. Mae dealltwriaeth o’r fath yn cyfoethogi treftadaeth gyfoethog yr ardal,” ychwanegodd yr Athro Bates.

Roedd y gwaith maes yn cynnwys cyfraniadau gan staff a myfyrwyr Prifysgol Dar es Salaam a Phrifysgol St. Andrews, yn ogystal â gwyddonwyr o Amgueddfa Genedlaethol Tanzania (NMT), y Weinyddiaeth Adnoddau Naturiol a Thwristiaeth (MNRT), Awdurdod Ardal Gadwraeth Ngorongoro (NCAA), Rhaglen Darganfod Iwerddon, a Phrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant.

Mae rhagor o wybodaeth am ein cyrsiau a’n darpariaeth Archaeoleg ar gael yma: https://www.uwtsd.ac.uk/cy/pynciau/hanes-archaeoleg  

Gwybodaeth Bellach

Arwel Lloyd

Prif Swyddog Cyfathrebu a Chysylltiadau Cyhoeddus     
Cyfathrebu Corfforaethol a Chysylltiadau Cyhoeddus     
E-bost: arwel.lloyd@pcydds.ac.uk  
Ffôn: 07384 467076